Over arjamari

Rockababe.

‘Waarom zeg je NÓÓRD-Macedonië?’

Afgelopen vrijdag was ik bij het VPRO-radioprogramma Bureau Buitenland om te praten over all things Noord-Macedonië. Direct nadat ik tweette en insta’de dat ik er zou zitten, stroomden de appjes van vrienden al binnen: ‘Waarom schrijf je NOORD-Macedonië?!’

Ja kijk: die naam ligt dus echt nog een beetje gevoelig.

Luister het hele gesprek hier terug.

Ik besprak die gevoeligheid met presentator Eric Arends, alsook de diepere teleurstelling (en onvrede) die leeft onder Macedoniërs over de naamsverandering die het proces van EU-toenadering had moeten versnellen. Het was premier Zaev die het compromis doordrukte, een concrete stap na al dertig jaar pijnlijk ‘gedoe’ met voornamelijk Griekenland over de naam ‘Macedonië’.

Maar: de EU-onderhandelingen werden eind vorig jaar opgeschort. Met name Nederland, Frankrijk en Denemarken hielden het tegen. Intussen is Zaev afgetreden en zal in april blijken wat voor invloed dit heeft op de verkiezingen in Macedonië, die maand.

Vanuit de onvrede en het anti-westerse sentiment dat in de regio heerst, kwamen we trouwens ook uit bij thema’s die ik behandel in het boek dat ik nu schrijf. Waarover een andere keer meer.

(Helaas kwamen we niet meer toe aan het bespreken van de fantastische documentaire Honeyland, die maar liefst twee Oscarnominaties in de wacht sleepte. Dus tweette ik daar nog even over.)

1987, Macedonië



Krijgt Mosul ooit zijn ziel weer terug?


De Iraakse stad Mosul werd twee jaar geleden bevrijd van IS. Volgens de Verenigde Naties is de slag om Mosul de grootste stedelijke veldslag sinds de bevrijding van het Russische Stalingrad tijdens de Tweede Wereldoorlog. De stad is totaal verwoest en verworden tot één groot massagraf dat bezaaid ligt met explosieven. Ruim 440.000 mensen wonen in kampen rondom de stad.

Nu IS weg is en het opruimen is begonnen, rijst de vraag: hoe bouw je deze eeuwenoude stad weer waardig op? Hoe krijgt Mosul zijn ziel weer terug? Deze haast onmogelijke vragen legt de VN nu voor aan de Nederlandse architect Jan Willem Petersen. Samen met een team van specialisten maakt hij een masterplan om te bouwen aan een toekomstbestendig Mosul.

Bekijk de hele reportage hier: ‘Bouwen op een massagraf’, Brandpunt+, 6 december 2018.

Research: Arja van den Bergh
Regie: Joost van Wijk
Presentatie: Tom Kleijn

De spannendste én verdrietigste reportage die ik ooit heb gemaakt



Het is een onderbelicht probleem dat zich voor onze ogen afspeelt: de groeiende macht van Nigeriaanse mensenhandelaars in Europa.

En ja, dit was een spannende, maar ook enorm verdrietige docu om te maken.

Want: jaarlijks worden duizenden minderjarige meisjes in Nigeria ‘op bestelling’ gerekruteerd om in landen als België, Nederland en Frankrijk seksueel te worden uitgebuit. Volgens recente rapporten stijgt dat aantal exponentieel.

We volgden Team Africa in de nacht, het gespecialiseerde team van de Federale Gerechtelijke Politie Brussel dat hier al 24 jaar exclusief onderzoek naar doet. Dat team spreekt inmiddels van het best georganiseerde criminele netwerk ter wereld. Hun machtigste wapen? Voodoo, een van oorsprong traditioneel Afrikaans geloof dat door handelaren wordt misbruikt om de vrouwen onder dwang te houden.

Bekijk hier de hele reportage: ‘Voodoo Maffia’, Brandpunt+, 6 november 2018.

Zie ook deel I: ‘Gebrandmerkt en op de vlucht’.

Research: Arja van den Bergh
Regie: Joost van Wijk
Presentatie: Nadia Moussaid

Je ziet slachtoffers van mensenhandel niet, maar ze zijn er wel


Ze worden onder valse voorwendselen ons land binnengehaald, om vervolgens jarenlang seksueel te worden uitgebuit. Vaak worden ze ook nog gebrandmerkt met een tatoeage. Slachtoffers van mensenhandel: ons land telt er naar schatting duizenden, maar hun wereld blijft voor ons verborgen.

Als deze vrouwen al kunnen ontsnappen, zijn er maar weinig die aangifte durven te doen. Sommigen wacht een leven in de illegaliteit, zonder recht op hulp en bescherming. Vervolgens zijn ze afhankelijk van de liefdadigheid van pastoor Tom Marfo en de morele steun van Roëlla Lieveld. Tom heeft voor de vrouwen tal van schuilplaatsen in de Amsterdamse Bijlmer en Roëlla werpt zich op als trouwe vriendin. Maar hoe krijgen deze slachtofferste midden van bedreigingen en angst voor uitzetting weer hun leven terug?

Bekijk de hele reportage hier: ‘Gebrandmerkt en gevlucht’, Brandpunt+, 22 mei 2018.

Zie ook deel II: ‘Voodoo Maffia’.

Research: Arja van den Bergh
Regie: Joost van Wijk
Presentatie: Nadia Moussaid

Hoe drie Nederlands-Koerdische vrouwen bouwen aan hun droomland Koerdistan

Het was even voor tienen. Ik keek nerveus naar mijn telefoon. ‘Prachtig!!’ verscheen eindelijk op het schermpje. Direct gevolgd door: ‘Echt… Heel blij mee ??’.
Diepe zucht. Goed. Het was goed.


Het was filmmaker Beri Shalmashi die me appte, net nadat onze documentaire primetime op televisie was uitgezonden en dus voor honderdduizenden mensen te zien was geweest.

Uiteraard: haar oordeel telde het zwaarst.

Beri was namelijk een van de hoofdpersonen in deze documentaire over vrouwen die zich vol overgave inzetten voor het Koerdistan van de toekomst. Ze was ook mijn belangrijkste bron om dit verhaal te kunnen maken, bij journalistiek achtergrondprogramma Brandpunt (KRO-NCRV).

Lees verder

Jaarlijks vernietigen we 100 miljoen euro aan… medicijnen


Let wel: medicijnen die nog in hun verpakking zitten en in perfecte conditie zijn.

En daar is op zich een goede reden voor: de medicijnen worden voor een specifieke patiënt voorgeschreven en verstrekt. Om misbruik en ongelukken te voorkomen gaan medicijnen die overblijven of niet worden opgehaald de verbrandingsoven in.

Tegelijkertijd zijn er patiënten die door het hoge eigen risico hun medicijnen niet kunnen betalen en ze dan maar níet ophalen bij de apotheek. Steeds meer huisartsen beginnen met het opsparen van de ongebruikte medicijnen om ze vervolgens te herverdelen onder patiënten die ze anders niet zouden kunnen betalen.

Kijk hier de hele reportage terug: ‘Wie stopt de verspilling’, Brandpunt+, 10 april 2018.

Research: Arja van den Bergh
Regie: Dirk Mostert
Presentatie: Tom Kleijn

Deze millennials willen de scheepvaart verduurzamen


Als de 25 grootste stookolieschepen net zo veel zwavel uitstoten als alle auto’s op aarde, en Rotterdam de grootste haven is van Europa, zijn wij Nederlanders dan niet… zwaar de klos?

In deel twee van De Klimaatkantelaars gingen regisseur Joost van Wijk en ik op zoek naar de (jonge) mensen die de scheepvaart willen verduurzamen. In het vorige deel brachten we de vervuilende veeteelt onder de aandacht, en de man die met De Vegetarische Slager de wereld van het vlees wil afhelpen.

Kijk de hele reportage hier: ‘De Klimaatkantelaars: scheepvaart’, Brandpunt+, 15 februari 2018.

Research: Arja van den Bergh
Regie: Joost van Wijk
Presentatie: Henk van der Aa

Mensen die Nederland niet morgen duurzaam maken, maar nu

‘Nederland wordt duurzaam’, stelde het regeerakkoord van het in eind 2017 beëdigde, nieuwe kabinet. Maar wie gaat hier voor zorgen? Terwijl de plannen van Rutte III door deskundigen halfslachtig worden genoemd, komen de echt kansrijke maatregelen misschien wel van mensen zoals jij, en ik.

Regisseur Joost van Wijk en ik zochten deze mensen op in de serie De Klimaatkantelaars. Kantelaars van het klimaat die, hoe groot de uitdaging ook lijkt, maar één missie hebben: Nederland daadwerkelijk duurzaam maken. Niet morgen, maar nu.

We stortten ons op de eerste twee verhalen van dit drieluik, en portretteerden allereerst Jaap Korteweg, de man achter De Vegetarische Slager.

Lees verder

Doen we wel genoeg om droge voeten te houden?

Samen met presentator Liesbeth Staats en regisseurs Bregittha Nuyten en Robert van Tellingen wilden we bij Brandpunt in het najaar van 2017 dieper duiken in onze aanhoudende strijd tegen het water. Hoe verhouden we ons tot de natuur en hoe weten we droge voeten te houden? En zijn de manieren die we daarvoor ooit hebben bedacht, houdbaar?


Liesbeth gaat ook bij zichzelf te rade, want, volgens de overheid kan de burger zelf ook wel wat meer doen. Zijn we, omdat diezelfde overheid al jaren het water ‘onder controle’ heeft, een beetje vergeten wat ook al weer de gevaren zijn van leven onder NAP?

Bekijk hier de hele reportage: ‘Hoe houden we droge voeten?’, Brandpunt, 17 oktober 2017.

Research: Arja van den Bergh & Bregittha Nuyten
Regie: Robert van Tellingen
Presentatie: Liesbeth Staats

Yugoslavia: a fascinating blend of all that attracts a traveler to Europe

Is it Greece? No.
Is it the French Riviera? No.
Is it Turkey? Austria? Switzerland? Rome?
No, it’s all Yugoslavia.

Prachtig Kodachrome promofilmpje voor Pan Am Airways uit 1964, via Mitra Nazar.