Hoe drie Nederlands-Koerdische vrouwen bouwen aan hun droomland Koerdistan

Het was even voor tienen. Ik keek nerveus naar mijn telefoon. ‘Prachtig!!’ verscheen eindelijk op het schermpje. Direct gevolgd door: ‘Echt… Heel blij mee ??’.
Diepe zucht. Goed. Het was goed.


Het was filmmaker Beri Shalmashi die me appte, net nadat onze documentaire primetime op televisie was uitgezonden en dus voor honderdduizenden mensen te zien was geweest.

Uiteraard: haar oordeel telde het zwaarst.

Beri was namelijk een van de hoofdpersonen in deze documentaire over vrouwen die zich vol overgave inzetten voor het Koerdistan van de toekomst. Ze was ook mijn belangrijkste bron om dit verhaal te kunnen maken, bij journalistiek achtergrondprogramma Brandpunt (KRO-NCRV).

Waarom ik nerveus was over haar reactie? Omdat we al drie maanden nauw contact hadden over dit onderwerp, niets zeker leek, en ineens toch alles in gang werd gezet, in korte tijd.

De research was onder controle, maar productioneel gezien was het verhaal nogal een kluif (sorry, Marlies!). Presentator Aart Zeeman plus crew moesten in een paar dagen tijd draaien in zowel Erbil, Duhok als Suleimaniya, de drie steden waar elk van ‘onze’ hoofdpersonen bijzonder werk verrichte, maar die ook minstens vijf à zeven uur rijden van elkaar verwijderd waren.

Toen het idee voor deze docu ontstond, wilde ik een verhaal maken over de ondernemende vrouwen in Koerdistan die binnen de lancune van instabiliteit in de regio kansen pakten en bergen verzetten – voor de toekomst van Koerdistan. We portretteerden drie vrouwen: Shapol in haar unieke lingeriezaak in Suleimaniya, Beri tijdens het filmfestival in Duhok, waar ze probeert bij te dragen aan de opbouw van serieuze Koerdische cinema, en Bahar in Erbil, die onvermoeibaar strijdt voor aan IS gevluchte yezidi-vrouwen.

Ik wilde dat deze docu rechtdeed aan de verhalen van meerdere vrouwen, in Koerdistan. Dat het daarnaast stond voor een groter verhaal, iets waar meer mensen zich in konden herkennen. Maar ook: dat het feitelijk allemaal klopte – dat alle namen goed waren geschreven, en elke komma op de juiste plek stond. Ik wilde dat het goed was. (En: dat ik nog eens een verhaal over Koerdistan kon maken.)

Kijk de hele docu ‘Girlpower in Koerdistan’ (26 september 2017) hier terug.

Research: Arja van den Bergh
Regie: Robert van Tellingen
Presentatie: Aart Zeeman
Camera: Harry van de Westelaken

Girlpower in Koerdistan, Brandpunt – 26 september 2017:
‘Temidden van oorlogsweld en vluchtelingenstromen bouwen drie Koerdische vrouwen mee aan hun droomland Koerdistan. Shapol, Bahar en Beri komen alle drie uit Nederland en hebben besloten om terug te keren naar hun gewenste vaderland. De Koerden zijn het grootste volk zonder eigen staat en willen met een referendum laten weten dat ze op de puinhopen van IS een eigen land wensen. Aart Zeeman was in Erbil en zag hoe vrouwen een voortrekkersrol hebben bij het verwezenlijken van de Koerdische droom.’